13.03.2010

Poznań 2010: Podsumowanie konferencji RFF 2010 (KIPA)

Konferencja „Regionalne Fundusze Filmowe – udział Jednostek Samorządu Terytorialnego w rozwoju przemysłu audiowizualnego. Przemysł audiowizualny szansą na zrównoważony rozwój regionów” odbyła się w dniach 10-12 marca 2010 w Poznaniu, jako część targów telewizyjnych Poznań Media Expo. Konferencja została zorganizowana przez: Międzynarodowe Targi Poznańskie, Krajową Izbę Producentów Audiowizualnych oraz Fundację Polskie Centrum Audiowizualne, przy współpracy Stowarzyszenia Filmowców Polskich oraz Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.

Na konferencji byli obecni byli przedstawiciele Regionalnych Funduszy Filmowych z Małopolski, Śląska, Dolnego Śląska, Wielkopolski, województwa Zachodniopomorskiego, Gdańska, Łodzi, Lublinaoraz przedstawiciele struktur samorządowych i organizacji zainteresowanych uruchomieniem funduszy w pozostałych regionach Polski tj. województw Mazowieckiego, Kujawsko-Pomorskiego oraz Warmińsko-Mazurskiego.

Na zaproszenie KIPA w konferencji uczestniczyli: Charlotte Appelgren – Sekretarz Generalny Cine-Regio; Tina Bianchi – Dyrektor Działu Marketingu i Koprodukcji, Roma Lazio Film Commission; Elisabetta Brunella – Sekretarz Generalny MediaSalles; Erik Crone –  niezależny producent, wieloletni Dyrektor Duńskiego Instytutu Filmowego oraz Dyrektor FilmFyn; Jonathan Davis – Konsultant KIPA, PISF i SFP ds. europejskich oraz poprzedni dyrektor The British Screen Advisory Council; David Hancock – Screen Digest, Dyrektor działu Film and Cinema, ekspert ds. kina cyfrowego; Brigitta Manthey – Doradca ds. finansowania, Medienboard Berlin-Brandenburg; Julien Maréchal – Koordynator Projektów, European Producers Club; Katarzyna Ożga – Project Manager, Film Commission Saarland; Patrick von Sychowski – Chief Operating Officer, Reliance MediaWorks; Peter Zawrel – Dyrektor Vienna Film Fund oraz Anna Sienkiewicz-Rogowska, PISF.

Dotychczasowa historia i dokonania poszczególnych funduszy zostały zaprezentowane przez:

• „Pomerania Film”, Zachodniopomorski Fundusz Filmowy – Witold Jabłoński, Wicemarszałek Województwa Zachodniopomorskiego
• Dolnośląski Fundusz Filmowy – Rafał Bubnicki, Zastępca Dyrektora Odra-Film
• Wielkopolski Fundusz Filmowy – Tomasz Karczewski, Dyrektor Estrady Poznańskiej
• Gdański Fundusz Filmowy –  Bogdan Podoski, UM Gdańska, Biuro Prezydenta ds. Promocji Miasta
• Lubelski Fundusz Filmowy – Grzegorz Linkowski, doradca Prezydenta ds. RFF
• Łódź Film Commission – Monika Głowacka, UM Łodzi, Wydział Kultury, Łódzki Komisarz Filmowy
• Śląski Fundusz Filmowy – Cecylia Gasz-Płońska, dyrektor Silesia-Film
• Regionalny Fundusz Filmowy w Krakowie – Magdalena Sroka, dyrektor Krakowskiego Biura Festiwalowego, Krakowski Komisarz Filmowy

Poruszane podczas konferencji zagadnienia można podzielić na dwie kategorie: dotyczące realiów i zasad funkcjonowania RFF-ów na rynku krajowym i pozycji polskich funduszy na arenie międzynarodowej oraz praktyki europejskiej w zakresie kreowania i działania funduszy.

Na pierwszy plan „krajowych” zagadnień dotyczących funkcjonowania regionalnych funduszy filmowych wysunęły się przede wszystkim kwestie organizacyjne oraz aspekty prawne. Dyskutowano nad zasadami współpracy pomiędzy RFF-ami, a producentami i najsprawniejszym modelem działania RFF wydało się rozwiązanie, które zakłada umiejscowienie funduszu w dobrze funkcjonującej instytucji kultury, która pozostając niezależną w działaniu, strukturalnie jest podległa władzom samorządowym. Największą zaletą takiego modelu, poza usprawnieniem procedur wyboru projektów wartych przyznania dofinansowania (nie ma konieczności ogłaszania przetargu), jest możliwość uczestniczenia w projekcie jako koproducent. Zawarcie umowy koprodukcyjnej pozwala nie tylko na decydowanie o kształcie przyszłej produkcji czy umożliwia partycypowanie w ewentualnych zyskach, ale także precyzyjnie określa wzajemne zobowiązania partnerów, a tym samym zwiększa kontrolę nad przebiegiem projektu i wydatkowaniem funduszy sektora publicznego przekazanych przez lokalny samorząd. Powyższe wnioski doprowadziły z kolei do zastanowienia się nad sposobami weryfikacji wiarygodności potencjalnych partnerów – producentów. Zważywszy na fakt, że RFF-y dysponują funduszami publicznymi oraz reprezentują miasta i województwa, powinny być szczególnie wyczulone na dobór wiarygodnych partnerów. Podkreślano, że choć każdy fundusz funkcjonuje według nieco innych zasad i według własnego regulaminu, warto konsultować stosowane rozwiązania prawne i organizacyjne. Konsultacje i wspólna polityka audiowizualna wszystkich funduszy jest potrzebna, by unikać precedensów, które mogłyby utrudniać i hamować rozwijanie RFF-ów.

Zarówno w przypadku weryfikacji potencjalnych partnerów oraz autoryzacji możliwych rozwiązań prawnych wskazano na możliwość uzyskania konsultacji w Polskim Instytucie Sztuki Filmowej lub Krajowej Izbie Producentów Audiowizualnych.

W dalszej części konferencji zaproszeni goście – reprezentanci europejskich RFF-ów, Film Commission oraz instytucji filmowych – pokrótce przedstawili sytuację RFF-ów w swoich krajach i w Europie oraz przytoczyli liczne dobre przykłady. Uwypuklono m.in. zasadność aktywnej postawy w poszukiwaniu ciekawych projektów na rynku międzynarodowym i krajowym oraz poruszono kwestię wewnętrznej rywalizacji pomiędzy polskimi funduszami filmowymi. Jak podkreślali prelegenci, na obecnym etapie rozwoju, RFF-y w Polsce powinny ze sobą współpracować, a nie nastawiać się na konkurowanie.

Zaproszeni goście podkreślali wagę obecności na europejskim rynku audiowizualnym oraz znaczenie networkingu. Wskazano na targi MIPCOM w Cannes (październik) oraz na Międzynarodowy Festiwal w Berlinie i towarzyszący mu European Film Market (luty), jako najważniejsze wydarzenia branżowe, które powinno uwzględniać się przy planowaniu strategii rozwoju i promocji funduszu. Imprezy w Cannes i Berlinie to czas i miejsce najwłaściwsze na:

1) Aktywne pozyskiwanie ciekawych projektów, które można zaprosić do Polski. Przy uwzględnieniu czasu trwania okresu produkcyjnego średniej wielkości produkcji europejskiej, wymiernych efektów nawiązanej współpracy można się spodziewać najwcześniej po 2-3 latach.

2) Prezentację oferty polskich RFF-ów i promocję lokalnych incentives. Zakres takiej prezentacji powinien obejmować:
a) informacje nt. możliwego dofinansowania, ulg, ułatwień (w tym usługi Film Commission, wkłady rzeczowe) przygotowanych przez lokalne samorządy z myślą o filmowcach i lokowaniu w regionie planów filmowych
b) informacje geograficzno-historyczne o możliwych lokacjach filmowych
c) informacje dotyczące lokalnych zasobów ludzkich i technologicznych będących na miejscu do dyspozycji ekipy filmowej.
Nie trzeba dodawać, że taka prezentacja powinna być przygotowana ze szczególną dbałością o jej jakość wizualną oraz poprawność tłumaczenia na język obcy (najczęściej angielski).

3) Rozbudowywanie sieci kontaktów oraz nawiązywanie współpracy z branżowymi instytucjami, stowarzyszeniami oraz mediami.

4) Są to wreszcie miejsca najbardziej właściwe na promocję i sprzedaż gotowych projektów.

Zagraniczni paneliści byli pozytywnie zaskoczeni tempem rozwoju polskich RFF-ów, jednak równocześnie podkreślali, że zbudowanie stabilnego i dobrze funkcjonującego regionalnego funduszu trwa kilka lat. Tyle czasu zajmuje wypracowanie sprawnych mechanizmów działania, połączenie poszczególnych ogniw struktury w wydolną całość oraz skrystalizowanie się priorytetów i oczekiwań fundatorów. Przy wytyczaniu kierunku rozwoju funduszu należy brać pod uwagę fakt, iż okres produkcyjny przeciętnego pełnometrażowego filmu fabularnego to 2-3 lata. Przygotowanie produkcji telewizyjnej zwykle trwa krócej. Jednak inny będzie zasięg i żywot pełnometrażowej fabuły, która będzie wyświetlana w kinach, a inny serialu telewizyjnego. Dlatego tak ważne jest sprecyzowanie oczekiwań i efektu, który chce się osiągnąć już na samym początku działania funduszu.

Kolejnym krokiem w rozwoju funduszu jest współpraca międzynarodowa. Nie tylko producenci filmowi, ale także organizacje i stowarzyszenia jak Cine-Regio są naturalnymi partnerami i sprzymierzeńcami dla polskich RFF-ów. Wbrew pozorom także inne europejskie fundusze filmowe można prędzej zaliczyć do kategorii przyjaciół, aniżeli konkurentów. Wedle rady udzielonej przez zaproszonych gości, w poszukiwaniu zagranicznych partnerów warto kierować się zasadą: similis similem sibi quaerit, czyli nawiązywać relacje z tymi funduszami, które są podobne pod względem wielkości, charakterystyki regionu czy specyfiki działania. Jako przykład została podana potencjalna współpraca pomiędzy Śląskim FF a Film Commission w Saarland, który również jest obszarem industrialnym, z krajobrazem pełnym fabryk i kopalń.

Zacieśnienie współpracy z europejskimi partnerami otwiera także drzwi do alternatywnych metod pozyskiwania funduszy na rozwój i produkcję filmów. Istnieją bowiem programy, których celem jest wspieranie przedsięwzięć, które zwiększają liczbę koprodukcji i przyczyniają się do współpracy między producentami z poszczególnych krajów. Przykładem takiego programu jest Polsko-Niemiecki Fundusz Rozwoju Projektu Filmowego utworzony przez Polski Instytut Sztuki Filmowej, Mitteldeutsche Medienförderung GmbH (MDM) i Medienboard Berlin-Brandenburg, którego roczny budżet wynosi 150.000 EUR.

Poznańska konferencja pozwoliła rozpocząć dyskusję na temat zagadnień i problemów dotyczących funkcjonowania i rozwoju struktur w ramach regionalnej polityki audiowizualnej w Polsce. Uczestnicy konferencji wskazali, że poruszona problematyka wymaga większej uwagi i powinna stać się tematem cyklicznych spotkań przedstawicieli polskich RFF-ów. Wobec faktu, iż potrzebne jest scementowanie współpracy między polskimi funduszami i skorelowanie działań promocyjnych skierowanych na rynek międzynarodowy, roli koordynatorów podjęły się Magdalena Sroka, Krakowski Komisarz Filmowy i Dyrektor RFF Kraków i Małopolska oraz Cecylia Gasz-Płońska, Dyrektor Śląskiego Funduszu Filmowego. Na kolejne spotkanie Magdalena Sroka zaprosiła zgromadzonych do Krakowa.

Anna E. Dziedzic, Krajowa Izba Producentów Audiowizualnych

Zarejestrowani użytkownicy oraz członkowie KIPA mogą pobrać materiały szkoleniowe z konferencji. Po zalogowaniu wyświetlą się w tym dziale odpowiednie pliki.

Spis dokumentów:

1. The European independent cinema sector: the transition to digital – David Hancock, Senior Analyst, Head of Film and Cinema Screen Digest
2. Regional Film Funds – Participation of Local Government Units in the Development of the Audiovisual Industry  (1) – Elisabetta Brunella, Secretary General, MEDIA Salles
3. Regional Film Funds – Participation of Local Government Units in the Development of the Audiovisual Industry  (2) – Elisabetta Brunella, Secretary General, MEDIA Salles