24.09.2014

Frontem do widza – podsumowanie warsztatów

W dniach 16-17 września 2014 r. podczas Festiwalu Filmowego w Gdyni odbyły się wykłady otwarte i warsztaty zamknięte „Frontem do Widza” („Facing the Audience”). Wydarzenie zostało zorganizowane przez Creative Europe Desk Polska, Krajową Izbę Producentów Audiowizualnych wraz z Sekcją Młodych Producentów KIPA oraz Pomorską Fundacją Filmową.

Wykłady otwarte prowadzone przez Lucy Scher (The Script Factory, Londyn), Mathiasa Noschisa (Alphapanda, Berlin) oraz Jana Naszewskiego (New Europe Film Sales, Warszawa) były skierowane do wszystkich akredytowanych gości festiwalu. Moderatorką wydarzenia była Joanna Szymańska (Appetite Production). Ze względu na swą tematykę przyciągnęły głównie odbiorców prowadzących działalność związaną ze scenariopisarstwem (zarówno pisaniem, jaki i oceną scenariuszy), marketingiem filmowym oraz produkcją.

Pierwszego dnia Lucy Scher poprowadziła wykład zatytułowany „Dla kogo piszemy, czyli o różnych znaczeniach słowa publiczność”. Autorka pierwszego w Wielkiej Brytanii kursu rozwoju i analizy scenariuszy filmowych zwróciła uwagę, że publiczność oglądająca film różni się znacznie od publiczności samego scenariusza. W opowiadanej historii powinien znaleźć się element dramatu, tak by każda postać, scena tworząca jeden z wielu elementów filmu wyrażała prawdę życia i wydała się realna, a nie stworzona na potrzeby kina.

Według Lucy pracującej już od ponad 18 lat z producentami i scenarzystami najważniejsze w scenariuszu są trzy zasady: konflikt, charakterystyka i struktura. Konflikt, ma oznaczać zaangażowanie emocjonalne odbiorcy w historię, tak by mógł „zaręczyć się” z projektem filmowym i chcieć decydować o jego dalszym losie i o przebiegu akcji filmowej, życiu jej bohaterów. Scher przestrzegała jednak, by nie interpretować zasady konfliktu, jako dramatyzmu fabuły. Zasada charakterystyki odwołuje się do opisu postaci, miejsca i czasu- trochę na wzór klasycznej koncepcji fabuły dramatu odwołującej się do reguły trzech jedności (czasu, miejsca i akcji). Odpowiednie wykorzystanie opisu bohaterów oraz właściwe ich umiejscowienie w przestrzeni wpływa na dynamikę akcji. Lucy zaznaczyła, że niesamowicie ważne jest, by określić główny wątek filmu, jednak istotne są także wątki poboczne, które wpływają na tempo akcji (co bohater chce osiągnąć? w jaki sposób? w jakim celu?). Całe piękno charakterystyki postaci polega na wcielaniu w bohaterów życia i nadawanie im realnego rysu. Struktura, nie stanowi elementu opisywanej w scenariuszu historii, ale samą jego konstrukcję, na której opiera się cała reszta, co można porównać do fundamentów i konstrukcji architektonicznej. Sama struktura nie wyraża treści, ale układa je we właściwym porządku. Jest swego rodzaju podróżą treści opisywanych w scenariuszu.

Drugiego dnia przed słuchaczami stanęli Mathias Noschis i Jan Naszewski opowiadający o strategiach planowania sukcesu filmu. Mathias zajmujący się strategią marketingową i PR-em produkcji filmowych powołał się na definicję Marketingu Filmowego, wg której jest to dowolna czynność, która pomaga w dotarciu do docelowej publiczności na każdym etapie pracy nad filmem. Czyli jest to proces, dzięki któremu ludzie wybiorą się do kin, aby obejrzeć film- „kupią go” nabywając bilet na seans. Noschis zaznaczył, że czym innym jest „zrobić dobry film”, a czym innym „zrobić dobrą promocję filmu”, gdyż nawet bardzo słaby film może się dobrze sprzedać dzięki odpowiedniej strategii marketingowej. Najważniejsze jest, by producent określił docelową publiczność filmu i jasno określił cel, jaki chce osiągnąć poprzez promowanie projektu. Mathias podkreślił także, że w erze cyfryzacji i multyplikacji platform, błędem byłoby dążenie jedynie do dystrybucji filmu. Producent powinien się postarać, by promowany przez niego tytuł trafił także na festiwale filmowe (dzięki czemu zyskuje prestiż i awansuje rangą), ale także był dostępny poprzez platformy Video-on-Demand. Przy pracy nad filmem istotne jest także, żeby producent i dystrybutor postarali się o bliższą współpracę. Z reguły język producenta jest niezrozumiały dla dystrybutora i vice versa, jednak by osiągnąć sukces, ważne jest, by doszło do porozumienia pomiędzy tymi dwoma organami. Założycie Alphapanda podkreślał także, że niezbędne dla osiągnięcia dużej liczby odbiorców jest rozpoczęcie promocji filmu odpowiednio wcześnie- najlepiej gdy ten jest jeszcze w rękach reżysera i producenta. Sposobów jest wiele- jednym z nich są media społecznościowe (facebook, twitter, flickr), gdzie można się dzielić z obserwatorami wrażeniami z kolejnego dnia zdjęć, losami filmu, a tym samym angażować przyszłą publiczność już na etapie realizacji filmu. Dzięki temu będę jeszcze bardziej ciekawi, by obejrzeć końcowe rezultaty w kinie.

Jan Naszewski, w kontrodpowiedzi do swojego przedmówcy, zaznaczył, że lepszym wykorzystaniem czasu i pieniędzy będzie dystrybucja materiałów PR promujących film, niż spędzanie godzin na facebooku tworząc fan page projektu. W tym przypadku materiały PR, to nie tylko plakaty, zwiastuny, lecz także odpowiednio skonstruowany synopis, wywiady z twórcami filmu, zajawki na you tube, etc.

Obaj panowie byli zgodni, co do tego, że każdy etap promocji filmu jest niesamowicie ważny. Jest to swoista podróż, gdyż w każdym momencie projekt może tracić, ale i zyskiwać swoich przyszłych widzów. Zanim jednak się zabierzemy za opracowywanie strategii marketingowej, warto przeprowadzić analizę SWOT- określić mocne i słabe strony projektu. Dać mocne światło na zalety i spuścić kurtynę milczenia na wszelkie wady filmu. Niesamowicie ważne jest także scharakteryzowanie publiczności: kim jest? gdzie żyje? jakie ma życie? w jakim jest przedziale wiekowym?- co pozwoli na określenie sposobu i narzędzi promocji.

W promocji filmu są dwa kluczowe momenty: przed premierą oraz po premierze, gdyż wtedy pojawiają się oceny i opinie o projekcie. Istotne jest, by informacje i materiały wizualne o filmie pojawiały się możliwie wszędzie: prasa, internet, media społecznościowe, portale, przestrzeń publiczna. Znaczący jest także sam tytuł- należy pomyśleć o nim tak, by mógł zaciekawić, zaintrygować, stanowił swoiste hasło, które przyciągnie widzów. Natomiast w materiałach wizualnych dobrze posługiwać się twarzą (na plakacie, fotosach w katalogach, recenzjach, etc.). Za przykład posłużyła Janowi Naszewskiemu promocja filmu „Papusza”, gdzie fotografia z filmu z twarzą tytułowej bohaterki zaczęła stanowić niejako logo filmu.

Część warsztatowa przeznaczona była dla 6 wybranych wcześniej zespołów dwuosobowych scenarzysta-producent pracujących wspólnie nad projektem filmowym. Z uwagi na duże zainteresowanie wydarzeniem gościliśmy także 4 obserwatorów- producentów audiowizualnych oraz dwóch zagranicznych producentów zajmujących się projektem „Chronophobia”. Warsztaty miały służyć omówieniu prezentowanych projektów – wskazaniu ich słabych punktów i znalezieniu alternatywnych rozwiązań.

Pierwszy dzień był poświęcony scenariuszowi: strukturze opowiadanej historii, bohaterom oraz strategicznym momentom filmu. Wraz z Lucy Scher uczestnicy warsztatów definiowali docelową publiczność ich projektów oraz rozkładali na czynniki pierwsze całą fabułę. Drugi dzień służył zastanowieniu się nad strategią promocyjną filmu oraz nad jego potencjałem kasowym. Ta część warsztatów została poprowadzona przez Jana Naszewskiego i Mathiasa Noschisa.

Podczas warsztatów omówiono następujące projekty:

• CHRONOPHOBIA
Francesco Rizzi (Scenarzysta)
Michela Pini (Producent)
Artur Wyrzykowski (Producent)
Joanna Zielińska (Producent)

• KOSOVO.SPORT
Antonina Gugała (Scenarzysta)
Michał Goździk (Producent)

• NANO
Piotr Ryczko (Scenarzysta)
Joanna Szymańska (Producent)

• PUNK IS DEAD
Bartosz Kozera (Scenarzysta)
Anna Waśniewska-Gill (Producent)

• SHE
Julita Olszewska (Scenarzysta)
Marta Habior (Producent)

• SUMMER DIARIES
Agnieszka Dziedzic (Producent)

Źródło: Kreatywna Europa 24.09.2014
Przedruk za zgodą: Creative Europe Desk Polska